مادربزرگ مُرد

 

مادر بزرگ مرد. دو سال پیش. یک سال بعد از اولین و آخرین اشاره ام به او در نوشته هایم. در تنهایی مرد. سال ها بود تنها صدایش را شنیده بودم. همان صدای رنجور همیشگی این سال ها. اما در سفری اجباری برای کاری دیگر او را دیدم. آخرین تصویر از او چشمان خیره اش به چشمانم است که گویا در جستجوی کسی بود. مثل همه ی آن ماه های آخر قند می خواست. به او قند دادم و نگاهم می کرد. با آن چشمان ریز و خالی اش. شاید هم خالی چشمان خودم بود در چشمانش. نمی دانستم چند روز پس از بازگشتم، برای همیشه خواهد رفت. ناله هایش هنوز در گوشم است. ناله نبود، آهِ رنج بود. رنجِ بودن گویا. مادربزرگ. نمی خواستم برای مرگت بنویسم. می خواستم در آخرین نوشته ام از تو، هنوز زنده باشی. مرا می بینی؟ باز هم برایم چای شیرین خواهی آورد؟ برایت قند آوردم. همه چیز عوض شده. حالا هیچ کس هیچ کس را دوست ندارد. با رفتنت همه چیز گویا از هم گسست. چرا رنگ کودکی هامان انقدر کدر می شود وقتی بزرگ می شویم. آدم ها را چه می شود که همه چیز را از یاد می برند. مادربزرگ بلند شو. برایم یک مشت قند بیاور. چایی ام تلخ است.

 

 

بلند شو مادربزرگ

 

مثل ابر بهار گریه می‌کرد. من تنها صدای مویه‌ی ضعیفی را از پشت تلفن می‌شنیدم. شبیه ناله‌ای ممتد. مادربزرگ بود. مثل تمام این روزها و ماه‌ها بدون این‌که توصیف یا توانی برای سخن گفتن داشته باشد یا شرایطی را شرح دهد، تنها گریه می‌کرد. مادربزرگ هیچوقت به کسی بدی نکرده بود، او هیچوقت جز مهربانی برای دیگران و کمرویی در برابر دیگران چیز دیگری نداشت. او همیشه با آن جثه کوچکش و لباس‌های بافتنی ضخمیش حتی وسط تابستان تنها و تنها بوی خوش مهر را داشت و حالا چونان کودکی آزاردیده تنها در گوشه‌ای کنار دست کسی که او را کمتر غریبه می‌پندارد می‌نشیند و اشک می‌ریزد و هیچ کس نمی‌تواند آرامش کند. مادربزرگ؛ چه کار می‌توانم برایت بکنم؟ تو گویی در جهان خودت هستی و هیچ از جهان ما خبر نداری و گویی جز رنج هیچ چیز دیگری را تجربه نمی‌کنی. مویه‌های ضعیفت تنها زخمی است مدام بر روح و قلب ما. بلند شو، مثل همه آن سال‌ها بی‌صدا ولی طوری که حواست به همه جا بود باز چای یا شیرینی یا صبحانه‌ای برایمان آماده کن که عطر محبتت را بدهد. بلند شو مادربزرگ.

 

و مردم تو را رها کرده باشند ...

 

لبیک یا حسین یعنی تو در معرکه جنگ هستی، هر چند که تنهایی، و مردم تو را رها کرده باشند و تو را متهم و خوار شمرند...

مرزهایی برای پشت سر گذاردن

باید برای همه فرق کند. جایی که بالاخره تسلیم می شوند و تمام آرزوهای خویش را مانند کوله باری سنگین، از دوش برکشیده و بر زمین می گذارند و با نگاهی حسرت بار؛ چشم بر آن و به پشت سر و راهی که طی کرده اند انداخته و پیش رویی بی افق را بعد نظاره می کنند و همچنان که هنوز به آن می نگرند پیش می روند. ابتدا با قدم های سنگین، شانه های عادت ناکرده به سبک بالی آزار دهنده و افکار مغشوش از آرزوهایی که حالا به دنبال مبدا هر کدام جستجو می کنند. آن یکی را چند سالگی بود که برداشتم؟ بزرگترینشان برای اوایل جوانی ام بود؟ لطیف ترینشان را با دیدن او بود که برگرفتم؟ محال ترینی که با اعتماد به نفسی باورنکردنی به چالش کشیدمش؟ یا آن یکی که از فرط کوچکی به حساب نمی آمد و اما دوست داشتنی ترینشان بود؟ فرقی نمی کند. حالا همه را در کوله باری یک جا پشت سر می گذارم و پیش می روم و این بار، کوله ای به پشت ندارم و اما خمیده تر از قبل نه شانه هایمان هستند که ذهنم است در سبکی امیدهایی که محرکش بودند برای پیش رفتن. برای پیش تر رفتن.

درخت کنار دره

دره ای را تصور می کنم که در چند قدمی کناره ی آن چادری زده ام و هر روز تا نزدیک ترین نقطه به مرز سقوط آن پیش می روم و نگاهی به آن پایین می اندازم و دره را نه به واژه که به دیده حس می کنم. آن احساس! وسوسه ی پریدن و امکان سقوط و خطا و ترس و تصمیم چیزی است واقعی، ملموس و دست یافتنی حتی با اینکه نه قصد پریدن دارم و نه قصد خطا. حالا فرض می کنم در نزدیک آن کناره، بر روی تنه ی درختی کاغذی نصب شده که مرا را از انجام خطا و پرش از دره بر حذر می دارد. من همچنان قصد پریدن یا خطا را ندارم ولی تغییری در آن حس وسوسه و سقوط و خطا و تصمیم ایجاد شده است. گویی حالا چیزکی را از دست داده ام که هیچ ربطی به آن کاغذ و دره ندارد البته. چیزکی شخصی و درونی که دره را بازتعریفی دوباره می کند برای من.